برج آسیاب
موقعیت جغرافیایی:
در فاصله‌ی ۱۵۰۰ متری جنوب شرقی روستای اسحاق آباد و در کنار نهر آب خشکیده‌ای، برج بزرگ و زیبایی بنا شده که از بهترین و زیباترین برج‌های راهنما در منطقه‌ی نیشابور میباشد. این برج، در مختصات ۵۹درجه و ۱دقیقه و ۴۰ثانیه‌ی طول جغرافیایی و ۳۶درجه و ۱دقیقه و ۲۲ثانیه‌ی عرض جغرافیایی قرار دارد.
مشخصات کلی:
برج آسیاب اسحاق‌آباد نیشابور، که قدمت آن به حدود ۴۰۰ سال پیش می‌رسد، در چهار طبقه و در دشت وسیعی که از اطراف به وسیله‌ی اراضی و باغات و نیز زمین‌های لم‌یزرع احاطه شده، احداث گردیده است. مصالح برج از خشت خام و گل میباشد که تزئینات زیبایی در بدنه‌ی خارجی آن دیده می‌شود. ارتفاع کامل برج در وضعیت فعلی، حدود ۱۰ متر میباشد. محیط بیرونی برج در کف ۲۱ متر میباشد.
طبقه‌ی هم‌کف:
ورودی برج، از سمت شرقی میباشد که از طریق یک راهرو با یک سقف ضربی، وارد طبقه‌ی هم‌کف آن می‌گردد. در ابتدای مدخل و در سمت راست، یک ردیف پلکان باریک و کم عرض به سمت طبقات بالا ایجاد شده، عرض این پلکان ۷۰ سانتی‌متر است که با ۱۲ پله به طبقه‌ی دوم دسترسی پیدا می‌کند. قطر داخلی طبقه‌ی هم‌کف ۵۰/۳ متر است که در دیوار قسمت پی آن، چینه و قلوه سنگ و گاهی آجر به‌کار رفته، و از ارتفاع ۷۰ سانتی متری به بالا، با خشت خام کار شده است. دیوار برج، دوجداره میباشد که از طریق دریچه‌هایی میان این دو جداره مشهود است. عرض ورودی طبقه‌ی هم‌کف، ۱۲۰ سانتی‌متر و ارتفاع سقف تا کف، حدود ۳ متر است.
طبقه‌ی دوم:
ورودی طبقه‌ی دوم از سمت شمال غربی است که با ۱۲۰ سانتی‌متر عرض دهانه‌ی ورود، فضایی هشت ضلعی که بر روی دیوارها تعداد ۷ (طاق)تاق‌نما ایجاد شده. تاق‌نماها حالت تزئینی دارند ولی روی آنها هیچ‌گونه اندودی کار نشده است. عرض تاق‌نماها به‌طور یک در میان ۸۰سانتی‌متر و ۱۲۰ سانتی‌متر است و حالت یک هشت ضلعی را به وجود می‌آورد. ارتفاع طبقه‌ی دوم از سقف تا کف، حدود ۵/۲ متر میباشد. طبقه‌ی دوم هیچ‌گونه روزنه‌ای به بیرون ندارد و فقط در مسیر راه‌پله‌ها، تعداد زیادی روزنه‌ی دیدبانی، به سمت خارج تعبیه شده است. پوشش سقف طبقه‌ی دوم، به صورت عرق‌چین (کلمبو) میباشد و بالای تاق‌نما، یک ردیف تزئینات آجرکاری دندان‌موشی به کار برده شده است. ابعاد این اتاق ۳ در ۳ متر میباشد.
طبقه‌ی سوم:
از طبقه‌ی دوم، پس از طی ۱۰ پله به سمت بالا، وارد طبقه‌ی سوم می‌شویم. ورودی طبقه‌ی سوم از سمت جنوب غربی است که با ۱ متر عرض دهانه و ۱۳۰ سانتی‌متر ارتفاع به اتاقی مربع شکل، متصل می‌شود. ابعاد اتاق ۳ در ۷۰/۲ میباشد. در اطراف این اتاق، تعداد ۸ تاق‌نمای کوچک به عرض ۳۵ سانتی‌متر، و نیز تعداد ۳ پنجره‌ی کوچک، به عرض ۱ متر، ایجاد شده که این پنجره‌ها از سه طرف به سمت اراضی مشرف است. ارتفاع طبقه‌ی سوم از سقف تا کف، 2 متر میباشد. برای پوشش سقف در چهار طرف، گوشه‌سازی با خشت انجام شده و سقف بر روی آن قرار داده شده است. متأسفانه، سقف طبقه‌ی سوم به‌طور کامل تخریب شده و فرو ریخته و بر اثر سنگینی، قسمتی از سقف طبقه‌ی دوم نیز تخریب شده و به داخل طبقه‌ی دوم ریزش نموده است، اما دیوارها سالم‌اند. از داخل اتاق طبقه‌ی سوم و سمت غربی اتاق (سمت چپ ورودی اتاق)، پلکانی به سمت طبقه‌ی چهارم وجود داشته که متأسفانه بر اثر تخریب سقف طبقه‌ی سوم، این پلکان نیز از بین رفته است. ابعاد خشت‌ها ۲۴ در ۲۴ در ۵ میباشد.
بدنه‌ی بیرونی:
تزیینات آجری بدنه‌ی بیرونی برج در ارتفاع ۵ متری، به صورت یک ردیف آجر در قسمت زیر و دو ردیف آجر دندان موشی، بر بالا و مجدداً یک ردیف آجر بر بالای آن میباشد. ابعاد آجرها، ۲۵ در ۱۰ در ۵/۴ سانتی‌متر است. در دور تا درو برج، در ارتفاع ۵/۳ و ۵/۴ متری، روزنه‌هایی مسدود شده، که جنبه‌ی تزیینی دارند، دیده می‌شود.
بناهای پیرامونی:
در قسمت شرقی برج آسیاب اسحاق‌آباد، بقایای معماری اتاق‌های درخت و گل وجود دارند که به بدنه‌ی برج الحاق گردیده‌اند. فقط قسمتی از دیوارها باقی‌مانده، اما سقف به‌طور کامل تخریب شده است.
آسیاب آبی
در قسمت شمال شرقی برج آسیاب، تاسیسات ساختمان یک آسیاب آبی، به فاصله‌ی ۵ متری از برج وجود دارد. این آسیاب قدیمی که در مسیر نهر آب یک قنات قرار داشته از مصالح آجر با ملات ماسه و گچ و آهک ساخته شده است. قسمت تنوره‌ی آسیاب سالم است، اما اتاق آسیاب و فضاهای دیگر، به‌طور کامل تخریب گردیده. ارتفاع تنوره، بیش از ۵ متر میباشد. ابعاد آجرهای به‌کار رفته در تنوره، متفاوت و از آجرهایی در ابعاد ۲۳ در ۲۳ در ۵/۴ و یا ۲۵ در ۲۵ در ۵ ساخته شده است. قدمت این آسیاب به اوایل دوره‌ی پهلوی می‌رسد.
http://www.aparat.com/eshaghabad
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
